آموزش ثبت سند حسابداری

به طور کلی می‎توان گفت هدف از صدور سند حسابداری، گردآوری و بایگانی اسناد و مدارک مثبته رویدادهای مالی و ثبت آن‎ها بر اساس قوانین و استانداردهای حسابداری با هدف جلوگیری از فراموش شدن رویدادها و همچنین تهیه و تنظیم گزارشات مورد نیاز می‎باشد. در این مقاله قصد داریم چگونگی و روش‎های ثبت سند حسابداری را توضیح داده و مواردی را در این خصوص آموزش دهیم.

پیش از شروع بحث، تعریف و توضیح درباره چند مورد ضروری می‎باشد:

 سند حسابداری: برای ثبت رویدادهای مالی در سیستم حسابداری، از نوعی فرم استفاده می شود که به آن “سند حسابداری” گفته می شود. اسناد حسابداری به دو نوع دستی و کامپیوتری موجود می باشد.

نکته: با توجه به فراگیر شدن نرم افزارهای حسابداری، توضیحاتی درباره روش دستی ثبت سند حسابداری ارائه نمی‎شود.

 رویداد مالی: وقایعی مرتبط با خرید، فروش، دریافت، پرداخت و مواردی از این قبیل می‎باشند که باعث تغییر در دارایی، بدهی و یا سرمایه واحد اقتصادی می‎شوند.

 اسناد و مدارک مثبته:

به اسناد و مدارکی که دلالت بر وقوع یک معامله یا رویداد مالی مشخص دارد، «اسناد مثبته» گفته می شود. مانند فاکتور فروش، رسید بانکی، قبض آب و برق و ……

چگونگی ثبت سند حسابداری:

مرحله اول- شناسایی رویداد مالی و گردآوری اسناد مثبته:

برای ثبت سند حسابداری باید رویداد مالی را شناسایی کرده و اسناد مثبته مربوط به آن‎ها را گردآوری کنید. در این مرحله دقت نمایید اسناد مثبته ارتباط دقیق با رویداد مالی مورد نظر داشته باشند تا بتوانید به سند حسابداری مربوط به آن ضمیمه نموده و بتوانید وقوع رویداد مالی را اثبات نمایید.

اسناد مثبته می‎تواند شامل فاکتورهای خرید و فروش، فیش واریز وجه به حساب بانک، چک، حواله یا رسید انبار و … باشد که مبالغ ریالی آن‎ها در اسناد حسابداری ثبت می‎شود.

مرحله دوم – تجزیه و تحلیل رویداد مالی:

منظور از تجزیه و تحلیل رویداد مالی، شناسایی سرفصل حسابداری متاثر از رویداد و تعیین محل ثبت سرفصل مشخص شده در سند حسابداری می‎باشد. دقت کنید در حسابداری دوطرفه، هر رویداد مالی می‎تواند منجر به تغییر دو سرفصل (حساب) و یا تعداد بیشتری شود که در هر دو حالت جمع ارقام ستون بدهکار و بستانکار باید با هم برابر باشند.

به عنوان مثال چنانچه مشتری، ۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال از بدهی خود را از طریق واریز ۸۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال وجه به حساب بانک و پرداخت ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال چک در وجه شرکت تسویه نماید، ابتدا حساب‎های متاثر از این رویداد که شامل موجودی بانک‌ها، اسناد دریافتنی تجاری و حساب‎های دریافتنی تجاری هستند مشخص می‎شود.

سپس با توجه رویداد انجام شده و با توجه به ماهیت حساب‎های مشخص شده ثبت لازم انجام می‎گیرد. در خصوص این رویداد حساب موجوی بانک و اسناد دریافتنی تجاری بدهکار و حساب‎های دریافتنی تجاری بستانکار می‎شود:

                                        بدهکار                                    بستانکار

                          موجودی بانک                              ۸۰/۰۰۰/۰۰۰

                          اسناد دریافتنی تجاری                  ۲۰/۰۰۰/۰۰۰

                                     حساب‎های دریافتنی تجاری                                           ۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰

مرحله سوم – چاپ سند حسابداری:

پس از ثبت و ذخیره سند در نرم افزار، باید سند مربوطه چاپ شده و اسناد مثبته به آن الحاق شود.

مرحله چهارم – کنترل اسناد چاپ شده و دریافت تاییدیه‎های لازم توسط مسئول مربوطه:

پس از چاپ سند و الحاق مدارک مربوطه، اسناد باید توسط مسئول بالاتری کنترل و تایید شود. این مرحله شامل کنترل کفایت اسناد مثبته، صحت سرفصل‎های انتخاب شده و همچنین صحت میزان مبالغ ثبت شده می‎باشد.

توضیحات تکمیلی:

در برخی از شرکت‎ها به همراه نرم افزار حسابداری اصلی، از نرم افزارهای دیگری مانند حقوق و دستمزد، فروش، خزانه داری و … نیز استفاده می‎شود. در این حالت در نرم افزارهای جانبی امکان ثبت سند به صورت مستقل وجود ندارد بلکه اطلاع وارد شده در این سیستم‎ها پس از تایید به صورت خودکار و یا دستی به نرم افزار اصلی ارسال شده و سند ثبت مربوطه ثبت می‎شود.